گونه های مختلف زیرچانه ای و اهمیت استفاده از بالشتک

درود

از انجا که هنرجویان اکثرا از سازهای تولید انبوه چینی در کشور ما تهیه می کنند و عموما زیرچانه ای روی این ویولنها مدل تجاری و ارزان قیمت زیرچانه ی مدل گوارنری است (مشابه تصویر زیر) :
[ میهمان گرامی برای مشاهده لینک ها نیاز به ثبت نام دارید]

در نتیجه بسیاری از هنرجویان در نوازندگی دچار مشکلاتی میشوند که از علت انهم خبر ندارند. مثلا حین تغییر پوزیسیون حرکت امنی انجام نمی دهند و مجبورند به دسته ی ساز فشار وارد کنند که توام است با سر خوردن دسته ی ساز رو به پایین و مشکلات فالش نواختن.
زیر چانه ها را از 3 منظر میتوان دسته بندی و مورد بحث قرار داد

1) ارتفاع: نباید بین گردن و ترقوه فاصله ی خالی باقی بماند و برای پر کردن ان متوسل به بالا اوردن شانه شد که اسیبهای فیزیکی به سر شانه و تاندون و گردن وارد میکند. حتی در یک مدل یکسان مثل همان گوارنری یا تکا هم ارتفاع های مختلفی تولید میشود که برای گردن هر نووازنده ای متفاوت است و متاسفانه تا جاییکه اطلاع دارم در ایران فقط یک سایز در بازار موجود است و سایز اختصاصی با ارتفاع متناسب گردن نوازنده ارائه نمی دهند.

2) فرم کاسه و محل قرار گیری ان: فرم کاسه باید با شکل فرم فک همخوانی داشته باشد تا فک به طور کامل و راحت روی ان بنشیند منطبق باشد. (بعضی افراد از این احساس قفل بودن و اینکه فک یک جا قرار بگیرد راحت نیستند و دوست دارند حین نوازندگی ازاد تر باشند. این افراد معمولا حین نوازندگی پر تحرک هستند و گردنشان عموما نه مستقیم بلکه بیشتر مایل به طرف راست بدنشان هست)

3) فاصله ی کاسه نسبت به مرکزیت ساز : بعضی زیر چانه ها به اصطلاح center mounted (مرکزی) هستند که کاسه دقیقا روی بلوک ساز(جسم سیاه رنگ در صفحه ی بالایی ویولن جایی که سیمگیر تمام میشود. (در واقع لبه ی صفحه ی بالایی) قرار میگیرند و کاسه ی بعضی دیگر سمت چپ قرار میگیرد. مشابه همین مدل گوارنری. هر کدام از این دو البته ده ها حالت و مدل مختلف دارند و مثلا اینطور نیست که تمام زیر چانه های مرکزی مشابه هم باشند. بلکه هر یک مناسب فیزیک بدنی شخص خاصی هستند و نا مناسب برای شخصی دیگر.
اهمیت توجه به فاصله ی کاسه از مرکز ساز بستگی به طول دست شما دارد. افرادی که دست خیلی بلندی دارند ترجیحا از مدلهای کاسه کناری(side mounted) باید استفاده کنند تا دست به راحتی باز شود حین نوازندگی. بر عکس افرادی که دست کوتاهتری دارند و با زیر چانه های کاسه ی کناری در ارشه ی راست به سختی به نوک ارشه میرسند و دست یا گردن درد میگیرند باید بین مدلهای مرکزی دنبال گزینه ی مناسب باشند.

در رابطه با بالشتک

افرادی که گردن کوتاهی دارند میتوانند بدون بالشتک نوازندگی کنند. به عبارتی مجموع ارتفاع ساز و زیر چانه فضای بین خط فک-گردن-ترقوه را پر میکند. اما افرادی که گردنشان بلند است نباید اصراری به عدم استفاده از بالشتک داشته باشند.

***نکته ی مهم: برای پر کردن فضای بین فک تا ترقوه ترجیحا باید دنبال زیرچانه ی بلندتر باشید و نه بالشتک خیلی بلند. دلیل انهم اینست که زیر چانه وقتی بلند باشد در واقع ارتفاع خودش زیاد است و ساز را بالا نمیاورد. اما بالشتک بلند وقتی زیر ساز بسته میشود خود ساز را با خود بالا میاورد و هرچه قدر ساز بیش از حد بالا قرار بگیرد دست راست هم به طبع ان باید بالا بیاید و این کار باعث میشود سرشانه ی راست را بالا اورده و قفل کنیم که باعث ایجاد اسیب فیزیکی و تنش در عملکرد دست راست و ارشه کشی خواهد شد. در نتیجه حالت صحیح این خواهد بود که دنبال بلندترین زیرچانه ی ممکن و منطبق با ارتفاع و فرم فک و گردنتان باشید و سپس کوتاهترین و راحتترین بالشتک ممکن منطبق با فرم سرشانه ی شما که با ان ساز را راحتتر نگه دارید.***
نکتهی مهم 2*** : همیشه حدود 1 الی نهایت 2 سانت البته باید جای خالی برای فضای بین سرشانه تا فک در نظر گرفت به جهت حرکت راحتتر. چرا که اگر فاصله ی سرشانه تا فک کامل پر شود سر به راحتی نمیتواند حرکت داشته باشد و حالت قفل شدگی پیدا میکند. از طرفی اسیب دیدگی فیزیکی ناشی از بیشتر بودن مجموع ارتفاع تشکیل دهنده ساز با زیر چانه و بالشتک به مراتب جدی تر و خطرناکتر از حالتی خواهد بود که این فاصله کمتر باشد.

نکته ی مهم 3*** : زیرچانه ای انتخاب کنید که فرم کاسه ان به شما اجازه بدهد با زاویه ی نگهداری ساز ازاد باشید. هرچقدر بدنه ی ساز را به زاویه ی 45 درجه نزدیکتر و یا از ان عبور کنیم, ارشه کشی روی سیم سل راحتتر و روی سیم می دائما سخت تر خواهد شد. هرچقدر بدنه ی ساز را موازی تر به سطح زمین نگه داریم ارشه کشی روی سیم می راحتتر و روی سیم سل سختتر خواهد شد. پس حد وسطی را انتخاب کنید که عملکرد دست راست شما را دچار اختلال نکند.

موفق باشید/

- - - Updated - - -

در خرید زیرچانه ها چه مدلهای مرکزی چه کناری دقت کنید که براکتها(پایه های فلزی) باید مدلی باشند که در مرکز ساز و روی بلوک ساز بسته شوند. بعضی مدلهای کناری هر دو پایه شان سمت چپ قرار میگیرند که در دراز مدت در نتیجه ی فشار گردن روی صفحه ی رویی ساز کلاف ویولن را خم و به سه زه(purfling یا همان دو خط سیاه رنگ دور ساز) اسیب میرسانند که در سازهای قدیمی هم اسیب زننده تر هست.

- - - Updated - - -

در خرید زیرچانه ها چه مدلهای مرکزی چه کناری دقت کنید که براکتها(پایه های فلزی) باید مدلی باشند که در مرکز ساز و روی بلوک ساز بسته شوند. بعضی مدلهای کناری هر دو پایه شان سمت چپ قرار میگیرند که در دراز مدت در نتیجه ی فشار گردن روی صفحه ی رویی ساز کلاف ویولن را خم و به سه زه(purfling یا همان دو خط سیاه رنگ دور ساز) اسیب میرسانند که در سازهای قدیمی هم اسیب زننده تر هست.